Historia częstochowskiej policji
Ustawa o Policji Państwowej zapoczątkowała istotna fazę tworzenia policji II Rzeczpospolitej. Z mocy tejże ustawy funkcjonariusze policji komunalnej, państwowej, samorządowej, milicji ludowej, straży kolejowej zostali wcieleni do policji państwowej.
Policja zorganizowana na wzór wojskowy podlegała ministrowi spraw wewnętrznych. Struktura jej została dostosowana do podziału administracyjnego kraju. Powstało 6 komend okręgowych. W skład jednej z nich – kieleckiej, wchodziła policja ziemi częstochowskiej .
Komendanci okręgowi nadzorowali pracę komend powiatowych.Jednostkami niższego rzędu były komisariaty i posterunki wiejskie w gminach.
Z chwilą uzyskania niepodległości policja rozpoczęła walkę z bandytyzmem, złodziejstwem, a więc z przestępstwami będącymi następstwem powojennej demoralizacji i bezrobocia.
Zadaniem policji było również utrzymanie porządku na targowiskach, zwalczanie potajemnego gorzelnictwa, przeciwdziałanie żebractwu, ściganie włóczęgostwa i zwalczanie nielegalnej hodowli gołębi pocztowych .
Te zadania były również wykonywane przez policjantów Częstochowy i powiatu. Funkcjonariusze w tym czasie mieli do dyspozycji niewiele pojazdów mechanicznych, pełnili służbę pieszo, czasami docierając do odległych miejscowości konno.
Z biegiem lat do częstochowskiej policji docierały motocykle, które wyeliminowały pluton policji konnej.
Jesienią 1919 r. w oswobodzonym kraju tworzono pierwsze formacje policyjne. W dniu 1 kwietnia 1919r. w Częstochowie jedyną formacją policyjna stała się Policja komunalna, w której służyło 28 szeregowców. Kadra ta z dnia na dzień powiększała się. W lipcu 1920r. zaczęto tworzyć Straż Obywatelską, która miała wspomóc policję w zapewnieniu porządku publicznego na ziemiach polskich. Z uwagi na nieduże zainteresowanie, formacja ta została rozwiązana pod koniec października tego samego roku.
Rok 1919 był rokiem bardzo trudnym dla policji. Ziemie ówczesnego powiatu częstochowskiego były dość często atakowane przez rabusiów z ościennych gmin, stad też na mocy rozkazu Komendanta Głównego częstochowscy policjanci upoważnieni zostali do objęcia swoja jurysdykcją gminy w Choroniu, Jaworzniku i Żarkach, w następstwie czego utworzony został specjalny obwód mający za zadanie prowadzenie bezpośredniej walki z bandytyzmem.
Komenda Powiatowa Policji Państwowej w Częstochowie powstała w połowie 1919r. Podlegało jej 20 posterunków w terenie. Kierownictwo Komendy miało swą siedzibę przy ul. Parkowej 14 /to jest budynek przy obecnej ul. Popiełuszki 4. W tym samym gmachu mieścił się areszt policyjny i ekspozytura Urzędu Śledczego.
Miasto podzielone zostało na cztery rewiry,obsługiwane przez tyle samo komisariatów. W pierwszym okresie funkcjonowania policji państwowej komisariaty pełniły rolę komendy miejskiej. W 1919r. w mieście istniały 4 Komisariaty, oddział Policji i szkoła policyjna.
W dniu 20 lipca 1921r w Czestochowie zniesiono podział na cztery równorzędne komisariaty tworząc z nich jeden nadrzędny.
W 1922r. dokonano kolejnej reorganizacji - w miejsce dotychczasowych czterech Komisariatów utworzono dwa – Komisariat I z siedzibą przy ul.Kościuszki i Komisariat II przy ul. Krakowskiej .
W połowie 1933r. Częstochowa posiadała już trzy Komisariaty. W tym samym czasie w mieście były dwie wartownie Policji Państwowej, a także posterunki policji granicznej /Puszczewo, Hutki /.
W Herbach funkcjonował Komisariat Policji kolejowej.
W 1936r. nastąpiło połączenie komend powiatowych z komisariatami miejskimi i powstała Komenda Powiatu i Miasta w Częstochowie.
W 1944r. na mocy dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego otworzono Milicję Obywatelską .
W wyzwolonej Częstochowie utworzono Komendę Miejską i Powiatową Milicji Obywatelskiej z siedzibą na ulicy Śląskiej. Utworzono również 4 Komisariatyj. W Komendzie Miejskiej początkowo zatrudnionych było 122 funkcjonariuszy . W marcu 1945r w samych Komisariatach było już 270 milicjantów.
6 kwietnia 1990r. na mocy ustawy sejmowej rozwiązano Milicję Obywatelską powołując Policję, która szeroko nawiązała do swej międzywojennej poprzedniczki. Wyraziło się to zarówno w atrybutach zewnętrznych – powrót do nazwy, nomenklatury, stopni i stanowisk policyjnych, jak i w filozofii zakładającej przede wszystkim współpracę ze społeczeństwem.
20 lipca 1990r Rozkazem Komendanta Głównego Policji utworzona została Komenda Wojewódzka Policji w Częstochowie oraz jej podległa Komenda Rejonowa Policji w Częstochowie. W takim systemie organizacyjnym częstochowska policja działała do końca 1998 roku, gdzie w wyniku reformy administracyjnej kraju przestała funkcjonować Komenda Wojewódzka Policji w Częstochowie. Do dnia dzisiejszego na terenie Częstochowy i powiatu częstochowskiego działa Komenda Miejska Policji w Czestochowie oraz jej 10 Komisariatów – sześć działających w mieście i cztery w gminach – Koniecpol, Kłomnice, Poczesna, Blachownia.