25 maja - Międzynarodowy Dzień Dziecka Zaginionego
Zaginięcie dziecka jest zawsze ogromną tragedią i wywołuje, nie tylko wśród jego najbliższych, wiele emocji, z którymi niełatwo sobie poradzić. Dziś szczególnie pamiętamy o wszystkich zaginionych dzieciach. Przede wszystkim tych, których los do dnia dzisiejszego nie jest znany i na które bliscy czekają od wielu miesięcy czy lat, jak również tych, które zostały odnalezione zbyt późno. Dzień ten został ustanowiony dla uczczenia pamięci zaginionego 25 maja 1979 roku sześcioletniego Ethana.
Każdego roku tylko w samej Unii Europejskiej zgłaszanych jest kilkaset tysięcy zaginięć dzieci. Zdecydowana większość z nich się odnajduje ale w policyjnych bazach osób zaginionych figurują również sprawy zaginięć do dziś nierozwiązane. 25 maja jest dniem wyjątkowym, bo poświęconym pamięci zaginionych i nigdy nie odnalezionych dzieci oraz solidarności z ich rodzinami. Symbolem MIĘDZYNARODOWEGO DNIA DZIECKA ZAGINIONEGO jest kwiat niezapominajki, bo rodziny nigdy nie zapominają i nigdy nie przestają szukać.
Przyczyn zaginięć jest wiele i każdy przypadek stanowi odrębną historię. Większość zaginionych dzieci i nastolatków odnajduje się w ciągu kilku, kilkunastu godzin, ale są też takie dzieci, które zaginęły przed laty i nie odnalazły się do dziś. W przypadku każdych poszukiwań, czy to osób dorosłych, czy małoletnich, ogromne znaczenie ma jakość i szybkość przekazywanych informacji oraz sprawnie zorganizowane i przeprowadzone działania poszukiwawcze.
Najczęstszym powodem zaginięć maluchów jest niewłaściwie sprawowana opieka dorosłych, w przypadku starszych dzieci – niemożność poradzenia sobie z problemami związanymi z okresem dojrzewania, kłopoty rodzinne, szkolne czy sercowe. Coraz częściej - ryzykowne znajomości nawiązywane w sieci. Na szczęście bardzo rzadko przyczyną zaginięcia małoletniego jest popełnione na jego szkodę przestępstwo np. uprowadzenie. Odrębną grupę stanowią małoletni będący ofiarami porwań rodzicielskich, w wyniku czego jedno z rodziców/opiekunów prawnych nie ma kontaktu ze swoim dzieckiem.
Mniejsze dziecko może zaginąć pozostawione samo na podwórku, podczas powrotu ze szkoły, może zgubić się na plaży lub podczas zakupów w supermarkecie. Dzieci swoją energią i pomysłowością nieraz zaskakują rodziców, przyprawiając ich o szybsze bicie serca. Dlatego tak ważne jest, aby nauczyć je prawidłowych zachowań, aby potrafiły unikać zagrożeń związanych z tą trudną sytuacją. W zdecydowanej większości przypadków to właśnie ostrożność i czujność rodziców lub opiekunów może uchronić pociechę przed zaginięciem, zwłaszcza te najmłodsze dzieci. Nie chodzi jednak o to, aby sprawić, że dziecko będzie bało się otaczającego go świata. Chodzi o to, żeby było bezpieczne, żeby umiało postępować w sytuacji, która może stanowić dla niego zagrożenie.
Zaginięcie dziecka – poszukiwania
Dziś mamy do dyspozycji coraz nowsze narzędzia i systemy poszukiwacze niż nawet jeszcze kilkanaście lat temu. Zaginięcie dziecka zawsze traktowane jest priorytetowo a Policja podejmuje działania natychmiast po jego zgłoszeniu. Policjanci, często wspomagani przez inne służby i grupy poszukiwawczo-ratownicze przeszukują teren, w okolicach którego dziecko było widziane po raz ostatni. Wykorzystują do swoich działań sprzęt techniczny, specjalnie wyszkolone psy, a nawet drony i śmigłowce. Rozpytują osoby najbliższe i świadków, którzy jako ostatni widzieli dziecko. Sprawdzają wszystkie ślady mogące doprowadzić do jego odnalezienia. Informacja o zaginięciu niemal natychmiast trafia do policyjnych baz danych, krajowej i międzynarodowej. W dzisiejszych czasach bardzo szybko rozprzestrzenia się także w szeroko rozumianych mediach, co może pomóc w poszukiwaniach.
Również Fundacja ITAKA rozpoczyna swoje działania zaraz po zwróceniu się o pomoc w sprawie zaginięcia przez rodzinę/bliskich osoby zaginionej. Sytuacja zaginięcia dziecka, czy to kilkuletniego czy nastolatka, jest bardzo trudnym przeżyciem dla całej rodziny. Małe dzieci giną nagle, co powoduje szok i często na początku bezradność rodziców. W takim momencie ważne jest nie tylko wsparcie poszukiwawcze, ale także wsparcie psychologiczne, czasem konieczne do uzyskania ważnych informacji na temat okoliczności zaginięcia.
W Polsce od 2013 roku działa system Child Alert, który pozwala na natychmiastowe upublicznienie określonego komunikatu na temat zaginięcia dziecka oraz informacji dotyczących poszukiwań za pośrednictwem dostępnych mediów, takich jak radio, telewizja, Internet, telefony komórkowe oraz nośniki reklamy zewnętrznej. Operatorem systemu Child Alert w Polsce jest Centrum Poszukiwań Osób Zaginionych Komendy Głównej Policji. Koncepcja platformy CA opiera się na współpracy Policji i jej partnerów medialnych. Podstawowym założeniem Child Alertu jest bowiem jak najszybsze zawiadomienie o zaginięciu dziecka jak największej liczby osób, co ma umożliwić natychmiastowe społeczne zaangażowanie w poszukiwania. Bezpłatny numer kontaktowy (alarmowy) pod który należy dzwonić z wszystkim informacjami dotyczącymi zaginięcia to 995. Nie każde zaginięcie dziecka jest przesłanką do uruchomienia systemu. Kryteria wszczęcia alertu są ściśle określone przepisami.
Od 2009 roku Fundacja ITAKA prowadzi numer 116 000 Telefon w Sprawie Zaginionego Dziecka i Nastolatka. Specjaliści fundacji obsługujący tę infolinię odbierają informacje dotyczące zaginięć dzieci oraz udzielają pomocy dzwoniącym, czy to w formie porady czy wsparcia w poszukiwanych. Dyżurujący przy telefonie to osoby przeszkolone - specjaliści ds. poszukiwań, prawnicy oraz psycholodzy. Numer 116 000 jest numerem ogólnoeuropejskim, który działa w 32 krajach Europy i obsługiwany jest przez lokalnych operatorów.
W styczniu tego roku policjanci z częstochowskiej komendy miejskiej wspólnie z urzędnikami miejscowego magistratu rozpoczęli kampanię „Naucz tego znaku swoje dziecko”. Głównym założeniem akcji jest promowanie międzynarodowego znaku „POMÓŻ MI”. Rozpowszechnienie tego gestu pozwoli rozwinąć świadomość i wyczulić społeczeństwo na nieme wołanie o pomoc również w przypadku porwania dziecka. Międzynarodowy znak „POMÓŻ MI” to dyskretne wołanie o pomoc, które znane jest na całym świecie. Nie wymaga znajomości języków obcych, a jednocześnie w sposób dyskretny pozwala dać do zrozumienia, nawet obcym osobom, że potrzebna nam jest pomoc lub jesteśmy ofiarami przemocy. Ofiara nie zawsze ma możliwość głośno poinformować o swojej sytuacji, dlatego użycie takiego gestu może być dla niej ostatnią szansą na powstrzymanie oprawcy. Wykonanie znaku jest bardzo proste: pokaż otwartą dłoń a następnie złóż ją w pieść, chowając kciuk do środka.
Gdy zauważymy taki gest, należy przede wszystkim zachować spokój i nie dać po sobie poznać, że został nam pokazany, aby nie narazić ofiary na konsekwencje. Należy dyskretnie zaalarmować o zdarzeniu, dzwoniąc na numer alarmowy 112. Jeśli to możliwe, nie należy tracić z oczu takiej osoby. Warto pamiętać, że ten prosty gest, przez nas wykonany lub rozpoznany, może uratować nasze lub czyjeś życie.
